Werapamil to lek, który jest często stosowany w leczeniu różnych schorzeń serca. Jego mechanizm działania polega na hamowaniu przechodzenia jonów wapnia przez kanały do wnętrza komórek mięśnia sercowego i mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych. Werapamil jest również stosowany w leczeniu migotania i trzepotania przedsionków, a także napadowych częstoskurczów nadkomorowych. Jego farmakokinetyka jest złożona, obejmuje procesy wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i eliminacji. Niniejszy artykuł ma na celu szczegółowe omówienie tych aspektów, aby pomóc pacjentom lepiej zrozumieć, jak działa ten ważny lek.
Mechanizm działania werapamilu
Werapamil działa poprzez hamowanie przechodzenia jonów wapnia (i potencjalnie jonów sodu) przez wolne kanały do komórek mięśnia sercowego i mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych. Działanie to jest szczególnie istotne w komórkach układu przewodzącego serca, gdzie generowanie sygnałów elektrycznych zależy w dużej mierze od napływu wapnia przez wolny kanał. Werapamil, hamując ten napływ, zwalnia przewodzenie przedsionkowo-komorowe i wydłuża czas trwania efektywnego okresu refrakcji w węźle przedsionkowo-komorowym. Działanie to jest zależne od częstości pracy serca, co prowadzi do zmniejszenia liczby skurczów komór u pacjentów z trzepotaniem przedsionków i/lub migotaniem przedsionków. Werapamil, przerywając pobudzenie nawrotne w węźle przedsionkowo-komorowym, może przywrócić prawidłowy rytm zatokowy u pacjentów z napadowymi częstoskurczami nadkomorowymi. Werapamil nie wpływa na przewodzenie przez dodatkowe drogi.
Farmakokinetyka werapamilu
Werapamil jest lekiem racemicznym, co oznacza, że składa się z równych części enancjomeru R i enancjomeru S. Werapamil jest intensywnie metabolizowany, a jednym z jego 12 metabolitów jest norwerapamil, który ma 10 do 20% działania farmakologicznego werapamilu. Po wielokrotnym podaniu dawki raz na dobę, stężenia werapamilu i norwerapamilu są podobne.
Wchłanianie werapamilu
Po podaniu doustnym, więcej niż 90% werapamilu szybko wchłania się z jelita cienkiego. Średnia biodostępność niezmienionego związku po podaniu pojedynczej dawki werapamilu wynosi 22%, a po podaniu werapamilu o przedłużonym uwalnianiu – około 33%, co jest wynikiem znacznego efektu pierwszego przejścia przez wątrobę. Biodostępność jest około 2 razy większa podczas podawania dawek wielokrotnych. Maksymalne stężenie werapamilu w osoczu obserwuje się po 1 – 2 godzinach po podaniu dawki o niemodyfikowanym uwalnianiu oraz po 4 – 5 godzinach po podaniu dawki o przedłużonym uwalnianiu. Pokarm nie wpływa na biodostępność werapamilu.
Dystrybucja werapamilu
Werapamil ulega szerokiej dystrybucji w tkankach organizmu, a objętość dystrybucji wynosi od 1,8 do 6,8 l/kg mc. u zdrowych osób. Werapamil wiąże się z białkami osocza w około 90%.
Metabolizm werapamilu
Werapamil jest intensywnie metabolizowany. Zidentyfikowano dwanaście metabolitów, większość w zaledwie śladowych ilościach. Główne metabolity zidentyfikowano w różnych produktach N- i O-dealkilacji werapamilu. Spośród tych metabolitów tylko norwerapamil ma znaczące działanie farmakologiczne.
Eliminacja werapamilu
Po podaniu doustnym okres półtrwania werapamilu w fazie eliminacji wynosi od trzech do siedmiu godzin. Około 50% podanej dawki wydalane jest przez nerki w ciągu 24 godzin, a 70% – w ciągu pięciu dni. Z kałem wydalane jest do 16% podanej dawki. Około 3 do 4% produktu leczniczego wydalanego przez nerki jest w postaci niezmienionej. Całkowity klirens werapamilu ma niemalże tę samą wartość co objętość krwi przepływającej przez wątrobę.
Podsumowanie
Werapamil jest skutecznym lekiem stosowanym w leczeniu różnych schorzeń serca. Działa poprzez hamowanie przechodzenia jonów wapnia przez wolne kanały do komórek mięśnia sercowego i mięśniówki gładkiej naczyń krwionośnych, co prowadzi do zwolnienia przewodzenia przedsionkowo-komorowego i wydłużenia czasu trwania efektywnego okresu refrakcji. Werapamil jest intensywnie metabolizowany, a jego metabolity są wydalane głównie przez nerki. Werapamil jest szeroko stosowany w leczeniu różnych schorzeń serca, a jego zrozumienie jest kluczowe dla skutecznego zarządzania tymi schorzeniami.
